حراجی عتیقه: گذری به دنیای اشیاء تاریخی و هنری

حراجی عتیقه به عنوان یکی از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین رویدادهای هنری و فرهنگی شناخته می‌شود که در آن اشیاء قدیمی، آثار هنری و اقلام تاریخی با ارزش به فروش گذاشته می‌شوند. این حراجی‌ها نه تنها برای کلکسیونرها و سرمایه‌گذاران جذاب هستند، بلکه برای علاقه‌مندان به تاریخ و هنر نیز فرصتی استثنایی محسوب می‌شوند.

تاریخچه حراجی عتیقه

حراجی عتیقه ریشه در تاریخ کهن دارد و به دوران باستان بازمی‌گردد. اولین حراجی‌های ثبت شده به قرن ۵ قبل از میلاد در بابل برمی‌گردد. در دوران روم باستان نیز حراجی‌های گسترده‌ای برای فروش اموال غنیمتی برگزار می‌شد. اما شکل مدرن حراجی عتیقه از قرن ۱۷ میلادی در اروپا آغاز شد و خانه‌های حراج معروفی مانند ساتبی‌ز (تأسیس ۱۷۴۴) و کریستیز (تأسیس ۱۷۶۶) پایه‌گذاری شدند.

انواع اشیاء در حراجی عتیقه

در حراجی‌های عتیقه طیف گسترده‌ای از اشیاء به فروش می‌رسد که هر کدام ویژگی‌ها و ارزش‌های خاص خود را دارند:

فرآیند شرکت در حراجی عتیقه

شرکت در حراجی عتیقه نیازمند آگاهی از مراحل و قوانین خاص آن است:

1. ثبت‌نام و احراز هویت:

   شرکت‌کنندگان باید مدارک شناسایی معتبر ارائه دهند و معمولاً نیاز به پرداخت ودیعه یا دریافت کارت شرکت در حراج است.

2. مطالعه کاتالوگ حراج:

   کاتالوگ حراج که شامل تصاویر، توضیحات و تخمین قیمت آثار است، قبل از حراج منتشر می‌شود.

3. بازدید قبل از حراج:

   معمولاً چند روز قبل از حراج، امکان بازدید حضوری از آثار فراهم می‌شود تا خریداران بتوانند از نزدیک آثار را بررسی کنند.

4. شرکت در حراج:

   حراج به صورت حضوری، تلفنی یا آنلاین برگزار می‌شود و شرکت‌کنندگان با بالا بردن کارت یا ارسال پیشنهاد قیمت در رقابت شرکت می‌کنند.

5. پرداخت و تحویل:

   پس از اتمام حراج، خریداران موظف به پرداخت مبلغ در مدت مشخص شده و دریافت کالای خریداری شده هستند.

معیارهای ارزش‌گذاری آثار عتیقه

ارزش آثار عتیقه به عوامل متعددی بستگی دارد که مهم‌ترین آنها عبارتند از:

• قدمت:

  هرچه شیء قدیمی‌تر باشد، معمولاً ارزش بیشتری دارد، البته این قانون همیشگی نیست.

• کمیاب بودن:

  آثاری که تعداد نمونه‌های مشابه کمی از آنها وجود دارد، ارزش بالاتری دارند.

• شرایط فیزیکی:

  حفظ شدن شیء در شرایط خوب بدون آسیب‌های جدی ارزش آن را افزایش می‌دهد.

• اهمیت تاریخی:

  آثاری که به شخصیت‌ها یا رویدادهای تاریخی مهم مرتبط هستند، ارزش ویژه‌ای دارند.

• زیبایی و کیفیت هنری:

  مهارت ساخت و ارزش هنری اثر نقش مهمی در تعیین قیمت دارد.

• سابقه مالکیت:

  اگر شیء قبلاً متعلق به افراد مشهور یا مجموعه‌های معتبر بوده باشد، ارزش آن افزایش می‌یابد.

خانه‌های حراج معروف جهان

برخی از معتبرترین خانه‌های حراج عتیقه در سطح جهانی عبارتند از:

• ساتبی‌ز (Sotheby’s):

  تأسیس در ۱۷۴۴ در لندن، یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین خانه‌های حراج جهان

• کریستیز (Christie’s):

  تأسیس در ۱۷۶۶ در لندن، رقیب اصلی ساتبی‌ز و میزبان برخی از گران‌ترین فروش‌های تاریخ

• فیلیپس (Phillips):

  تأسیس در ۱۷۹۶، تخصص در هنر مدرن و معاصر

• بونامز (Bonhams):

  تأسیس در ۱۷۹۳، فعال در زمینه‌های مختلف از خودروهای کلاسیک تا جواهرات

• حراج تهران:

  از مهم‌ترین حراجی‌های خاورمیانه که به فروش آثار هنری و عتیقه ایرانی می‌پردازد

رکوردهای جالب در حراجی عتیقه

در طول تاریخ حراجی‌های عتیقه، رکوردهای شگفت‌انگیزی به ثبت رسیده است:

• گران‌ترین اثر هنری فروخته شده در حراج: تابلوی “سالواتور موندی” اثر لئوناردو داوینچی با قیمت ۴۵۰.۳ میلیون دلار در سال ۲۰۱۷
• گران‌ترین جواهر فروخته شده در حراج: الماس صورتی “آرژانتینا” با وزن ۱۴.۸۳ قیراط به قیمت ۳۱.۵ میلیون دلار در سال ۲۰۱۳
• گران‌ترین کتاب فروخته شده: نسخه اول کتاب “پرندگان آمریکا” اثر جان جیمز اودوبان با قیمت ۱۱.۵ میلیون دلار در سال ۲۰۱۰
• گران‌ترین ساعت فروخته شده: ساعت پاک فیلیپ “هنری گریوز جونیور” با قیمت ۲۴ میلیون دلار در سال ۲۰۱۴

حراجی عتیقه در ایران

در ایران نیز حراجی‌های عتیقه و آثار هنری سابقه طولانی دارد. مهم‌ترین حراجی‌های ایران شامل:

• حراج تهران (تأسیس ۱۳۸۷) – تخصص در هنر معاصر ایران
• حراج سعدآباد – متمرکز بر آثار تاریخی و عتیقه ایرانی
• حراج هنر اسلامی – ویژه آثار هنر اسلامی و ایرانی

آثار ایرانی به خصوص فرش‌های دستباف، مینیاتورها، فلزکاری‌های تاریخی و سفال‌های باستانی در حراجی‌های بین‌المللی بسیار مورد توجه هستند. برای مثال، فرش ابریشمی “اردبیل” که در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن نگهداری می‌شود، از مشهورترین آثار ایرانی است.